BERLIJN TOP 10

Wie Berlijn bezoekt die zal ongetwijfeld de restanten van de Berlijnse Muur zien (en waarschijnlijk ook bewust opzoeken). Het is niet alleen de muur op zich die Berlijn zo’n interessante stad maakt, het is vooral de manier waarop de stad zich na de Tweede Wereldoorlog ontwikkeld heeft. Berlijn lag in puin en moest weder opgebouwd worden. De sporen van de oorlog en vooral van de bombardementen waren goed zichtbaar. Op de puinhopen werd het nieuwe Berlijn gebouwd. Niet door bouwvakkers, maar door iedereen die kon helpen. Functionaliteit werd belangrijker dan vormgeving waardoor er veel hofjes met appartementen gebouwd werden. Een aantal belangrijke gebouwen en monumenten werden daarna ook heropgebouwd of opgeknapt. Rond de eeuwwisseling is de transformatie van Berlijn goed op gang gekomen.

Er wordt op dit moment vrijwel continu en gesloopt en gebouwd in Berlijn. Toch blijft er voldoende historisch erfgoed bewaard dat Berlijn zo zijn eigen karakter geeft. Als je een stedentrip naar Berlijn maakt dan zul je zien dat de stad dan ook anders is dan andere grote steden die je bezoekt hebt. Sporen van de oorlog, de Koude oorlog en de anarchie na de Val van de Muur vormen een bijzondere mix met historische en moderne elementen. Een bezoek aan Berlijn is een grote ontdekkingsreis met onverwachte pareltjes.

Als er een periode is die heel veel invloed heeft gehad op Berlijn dan is het wel de Koude Oorlog. Nadat Duitsland de Tweede Wereldoorlog verloren had werd duidelijk dat de moderne wereld ineens uit twee kampen bestond. Aan de ene kant had je Amerika, een redelijk groot deel van Europa en een aantal andere landen zoals Australië die een kapitalistisch systeem kenden, aan de andere kant had je de communistische Sovjet-Unie aangevuld met o.a. China en Cuba die samen het Warschaupact vormden. Uit deze periode stammen de termen eerste wereld (het kapitalistische westen), de tweede wereld (de communistische landen) en de derde wereld (de rest, wat vooral ontwikkelingslanden waren).

Na de Tweede Wereldoorlog werden Berlijn en Duitsland opgesplitst in vier sectoren waarbij iedere sector onder controle van een ander land stonden: De Verenigde Staten, Frankrijk, Groot-Brittannië en de Sovjet-Unie. De tegenstellingen in ideologie en de angst voor de andere partij hebben ervoor gezorgd dat de tegenstellingen tussen het door de Russen gecontroleerde deel en de kapitalistische delen steeds groter werd. Hierdoor zijn uiteindelijk zowel Duitsland als Berlijn opgesplitst. Dit heeft uiteindelijk ook geleid tot de bouw van de Berlijnse Muur in 1961, waardoor het vrijwel onmogelijk werd om van oost naar west te reizen. Deze grenszone heeft decennialang symbool gestaan voor de alsmaar toenemende spanningen tussen het kapitalistische westen en het communistische oosten.

Berlijn heeft uiteindelijk een grote rol gespeeld in het einde van de Koude Oorlog. Met de Val van de Muur op 9 november 1989 was niet alleen het begin van de hereniging van Berlijn en Duitsland, het was ook het symbolische einde van de Koude Oorlog. Binnen korte periode werden de Europese landen bevrijd van het communistische regime en viel de Sovjet-Unie uiteindelijk uiteen.

Dit stukje geschiedenis zorgt voor een uniek karakter van Berlijn. Musea, herdenkingsplaatsen en restanten van de Berlijnse Muur vormen tegenwoordig belangrijke toeristische attracties in Berlijn.

Als je een stedentrip naar Berlijn maakt dan kom je in een stad terecht die hip, dynamisch, niet duur en multicultureel is. Zowel het dynamische karakter als het feit dat je Berlijn als een hippe bestemming mag zien heeft te maken met het feit dat de stad continu aan het groeien en transformeren is. Vervallen wijken van vandaag zijn de hippe wijken van morgen. Daar waar kunstenaars, jonge stelletjes en studenten naartoe trekken omdat het er betaalbaar is, daar ontstaat vanzelf een bepaalde dynamiek die weer aantrekkingskracht heeft op anderen. Het gevolg is dat de huizenprijzen stijgen en er mensen zich vestigen die vaak al wat verder in hun leven staan. De jonge stellen, studenten en vaak ook kunstenaars trekken dan langzaamaan weer naar een volgende wijk die dezelfde transformatie ondergaat. Zo zie je een vrijwel automatisch proces van stadsverbetering plaatsvinden binnen grote delen van Berlijn.

Het feit dat de stad enkele decennialang opgesplitst is geweest zorgt ervoor dat de stad niet centraal of hiërarchisch is opgebouwd. Dat maakt de stad spannend. Het zorgt voor een extra element binnen de bijna anarchistische manier waarop de stad zich sinds de val van de Berlijnse Muur ontwikkeld heeft. Voor wie van fotograferen houdt, is Berlijn een uitdagende en inspirerende bestemming. Fotograferen in Berlijn is een almaar voortdurende verrassingstocht. Je weet soms niet wat je om de hoek, achter een hek of door een steegje moet verwachten.

Berlijn is een multiculturele stad. Vorige eeuw heeft er een enorme toestroom van arbeidsmigranten plaatsgevonden in Berlijn, vooral door Turken. Inmiddels vormen de Turken een enorme bevolkingsgroep binnen Berlijn. Deze Berlijners van (deels) Turkse afkomst hebben de eigenschap zeer ondernemend te zijn. Dat zie je dan ook terug in het straatbeeld. Vooral buiten de duurdere A-locaties zie je best veel winkels, horeca en bedrijfjes met Turkse roots. Ook dat maakt Berlijn tot wat Berlijn heden ten dage is. De arbeidsmigranten hebben hier door hard te werken op positieve wijze hun steentje bijgedragen aan de wederopbouw van Berlijn.

Berlijn is geen dure bestemming. De stad heeft een relatief hoog aantal werklozen en huishoudens die het niet al te breed hebben. Dat drukt de prijzen in de stad. Nou is Duitsland sowieso geen echt dure bestemming, maar opvallend is dat verblijven in Berlijn voordeliger is dan een aantal andere grote Duitse steden zoals Frankfurt, Keulen of München. Accommodaties zijn niet zo duur en ook eten en drinken is alleszins betaalbaar te noemen. Het openbaar vervoer is daarnaast goed geregeld en een goedkope manier om Berlijn te ontdekken.

Vijf redenen om Berlijn te bezoeken:
• Berlijn wijkt qua structuur en inrichting totaal af van alle andere Europese hoofdsteden.
• Op cultureel gebied is Berlijn misschien wel de leukste stad van Europa.
• Berlijn is relatief veilig, betaalbaar en ligt op korte reisafstand van Nederland.
• Voor liefhebbers van hedendaagse kunst is Berlijn één grote ontdekkingsreis. Er zijn tegenwoordig weinig steden waar zo’n hoge concentratie aan kunstenaars te vinden is.
• Berlijn heeft door de Tweede Wereldoorlog en de tweedeling daarna een unieke geschiedenis.

Berlijn is op verschillende manieren te bereiken vanuit Nederland of België. Het vliegtuig is vaak de snelste mogelijkheid, mits je niet al te ver van de vertrekluchthaven afwoont. Woon je in de Randstad dan is het vliegtuig vaak de snelste wijze om in Berlijn te komen. Woon je echter in Noord-Oost Nederland dan ben je over de weg vaak sneller. Ten eerste woon je dan dichter bij Berlijn, ten tweede is de afstand tot Schiphol groter. Vanuit Groningen ben je bij normaal verkeer in twee uur tijd bij Schiphol, terwijl je in iets minder dan zes uur in hartje Berlijn kunt staan. Als je de wachttijd op Schiphol, het vliegen (ongeveer anderhalf uur) en de reistijd vanaf de luchthaven in Berlijn naar de stad meetelt dan kom je vaak boven die zes uur uit.

Behalve de factor tijd moet je ook kijken naar de kosten. Als je alleen reist dan kan een vlucht naar Berlijn economisch gezien de betere keuze zijn. Reis je met je hele gezin dan is de auto al snel de goedkopere optie, zelfs als je de parkeerkosten in Berlijn meerekent.

Je kunt met KLM, Easyjet, Brussels Airlines of Ryanair vanuit Nederland en België naar Berlijn vliegen. Het exacte aanbod wil nog weleens verschillen, dus kijk op de websites van de betreffende luchtvaartmaatschappijen wie er vanuit welke luchthaven naar Berlijn vliegt. De totale vluchtduur bedraagt gemiddeld ergens tussen de één en anderhalf uur. In Berlijn land je tegenwoordig altijd bij Flughafen Berlin Brandenburg Willy Brandt. Deze nieuwe luchthaven van Berlijn is sinds 31 oktober 2020 operationeel en vervangt de drie voormalige kleinere luchthavens van Berlijn zoals Berlin Tegel en Berlin-Schönefeld.

Als je met de auto of motor naar Berlijn reist dan kun je dat over comfortabele autosnelwegen doen. Er zijn meerdere wegen die naar Berlijn leiden, maar in bijna alle gevallen leg je het laatste stuk van de route af via de Duitse A2. Hoewel je in Duitsland op veel stukken nog aardig door mag rijden zijn er twee elementen die je gemiddelde snelheid vaak naar beneden halen: verkeersdrukte en wegwerkzaamheden. Gemiddeld genomen zul je in Duitsland niet harder rijden dan in Nederland. Bij normale verkeersomstandigheden rijd je vanuit Nederland in zes tot acht uur naar Berlijn exclusief pauzes en tankstops.

De trein is dankzij de hogesnelheidstreinen ook een goede mogelijkheid om naar Berlijn te reizen. Zeker als je dicht bij een station woont met een goede aansluiting kan de trein sneller zijn dan de auto. Je hoeft immers niet te stoppen om te tanken of te rusten. Vanaf Amsterdam Centraal kun je in ongeveer zes uur tijd naar Berlin Hauptbahnhof reizen. Met de auto zal je dit in de praktijk niet zo snel lukken. Treintickets zijn vaak ook redelijk betaalbaar. Reserveer daarom wel op tijd. Dat kan tegenwoordig eenvoudig via internet.

BEKIJK TREINTICKETS NAAR BERLIJN

Als je de tijd hebt, dan kun je te voet veel zien en doen in Berlijn. Voor sommige attracties en bezienswaardigheden kun je beter het openbaar vervoer gebruiken om er te komen. De metro is daar een ideaal vervoermiddel voor. Daarnaast heb je in Berlijn ook een stadstreinsysteem dat bekend staat als de S-Bahn. De S-Bahn rijdt boven de grond terwijl de U-Banh zich vooral onder de grond bevindt. Je kunt losse kaartjes kopen, maar een Berlin Welcome Card is misschien handiger. Met deze kaart kun je 2, 3 of 5 dagen onbeperkt gebruikmaken van het openbaar vervoer in Berlijn. Koop je de iets duurdere ABC-versie (drie zones geldig: A, B en C) dan kun je deze voordeelkaart ook gebruiken om van en naar de luchthaven te reizen.

Wil je niet puzzelen met het openbaar vervoer of heb je vrij weinig tijd om zoveel mogelijk te zien van Berlijn dan is de hop-on-hop-off bus waarschijnlijk de meest ideale oplossing voor jou. Deze speciale toeristenbussen rijden routes die langs de belangrijkste attracties en bezienswaardigheden liggen. Tijdens de geldigheid van je ticket kun je onbeperkt in- en uitstappen. Een audiogids vertelt je onderweg over alles wat je ziet langs de route en over de stad Berlijn.

Twee andere leuke manieren om Berlijn te ontdekken zijn de fiets en de Trabant. Tijdens een georganiseerde fietstocht met een ervaren Nederlandstalige gids kun je in een paar uur tijd op leerzame en gezonde wijze de belangrijkste hoogtepunten van Berlijn ontdekken. Er zijn ook speciale fietstochten voor kinderen en je kunt ook voor een thematische tocht kiezen zoals de Berlijnse Muur. De Trabant is het symbool van Oost-Duitsland. Deze auto reed tijdens de Koude Oorlog in grote aantallen rond in Oost-Berlijn en de DDR. Tegenwoordig hebben deze auto’s een nostalgisch karakter en worden ze vooral ingezet voor toeristische doeleinden. Zo kun je in Berlijn deelnemen aan de Trabi Safari waarbij je met een groep Trabants door de stad rijdt en op die manier de stad ontdekt. Erg leuk om te doen!

Omdat Berlijn geen centrale opbouw kent zijn er veel plekken die geschikt zijn om te overnachten. Je zult toch altijd wel wat moeten reizen om heel Berlijn te ontdekken. Daarom is de ligging dichtbij een metrostation bijvoorbeeld belangrijker dan de exacte ligging. Zorg er echter wel voor dat je niet te ver van de belangrijke bezienswaardigheden en musea verwijderd bent. Het is zonde als je iedere dag eerst een half uur kwijt te zijn voordat je bent waar je wilt zijn en dezelfde reistijd ook in de avond weer kwijt te zijn. Het is ook aangenaam als er voldoende restaurants en bars in de omgeving van je accommodatie zitten.

De wijken Mitte en Tiergarten zijn het meest geschikt om te overnachten. Andere wijken waar je zeker ook goed kunt overnachten en nog redelijk gunstig zit, maar gemiddeld minder betaalt dan in de populairste wijken zijn Kreuzberg en Friedrichschain. Je mag Friedrichschain zeker als een van de hippere plekken van Berlijn beschouwen. Ook Prenzlauer Berg is steeds leuker geworden. Veel vintage en yuppen hier. Kreuzberg is allemaal wat alternatiever. Dat betekent veel kunst, een duidelijk multicultureel karakter en een uitstekend uitgaansleven.

In vergelijking tot andere grote steden is Berlijn een kindvriendelijke bestemming. Of je met kinderen een stedentrip moet maken in plaats van een ander soort vakantie, kunnen wij niet voor je beslissen. Iedereen viert vakantie op de manier die bij hem of haar past. Onze mening is dat een stedentrip ook voor kinderen leuk, interessant en daarnaast ook leerzaam kan zijn. Hoe gaaf is het als je op school geleerd hebt over de Koude Oorlog en de Berlijnse Muur en vervolgens de restanten daarvan in de realiteit te kunnen bezoeken? Daarnaast biedt Berlijn ook voldoende bezienswaardigheden en attracties die kinderen in het algemeen vaak leuk vinden en die niet direct iets met Berlijn te maken hoeven te hebben. Denk hierbij aan de Berliner Zoo, het Computerspelletjesmuseum (Computerspielemuseum), de Aquadom, het Legoland Discovery Center en Madame Tussauds. Toen we zelf Berlijn bezochten met onze toentertijd 10- en 14-jarige dochters was ook de Ritter Sport winkel een succes waar ze hun eigen chocoladereep samen mochten stellen. Ook een bezoek aan Tempelhof vonden ze een leuke ervaring. Er is in Berlijn eigenlijk voldoende te doen voor kinderen om ze daar dagenlang zoet te houden.

Wat misschien wel het belangrijkste element is als je Berlijn met kinderen bezoekt is dat de stad vooral positieve prikkels geeft. Het is er minder druk dan bijvoorbeeld Barcelona, Londen of Parijs en je wordt ook minder lastig gevallen. De stad is in zijn geheel gewoon meer relaxed.

Het klimaat en het weer van Berlijn lijken wel wat op dat van Nederland. De seizoenen lopen gelijk en vaak komt het weer binnen een bepaalde periode wel redelijk met elkaar overeen. In de zomer is Berlijn net een graadje (of twee) warmer terwijl het in de wintermaanden gemiddeld net iets kouder is dan in Nederland. Dat komt vooral omdat Berlijn minder invloed heeft van de Atlantische Oceaan. Gemiddeld genomen is Berlijn iets droger dan de meeste bestemmingen in Nederland. Wat wel een duidelijke overeenkomst is, is de wispelturigheid. Een gemiddelde maximumtemperatuur in juli van 23 graden Celsius betekent dat het somber en nat weer kan zijn bij een graad of 17-18, maar dat het ook tropisch warm kan worden in Berlijn met temperaturen die de dertig graden halen of zelfs nog iets overschrijden.

De meest populaire reisperiodes voor een bezoek aan Berlijn zijn het voorjaar en najaar. Dit zijn sowieso populaire periodes voor stedentrips te maken naar Europese steden en Berlijn is daar geen uitzondering op. De maanden april, mei, juni, september en oktober zijn het meest gewild voor een vakantie in Berlijn. Dat betekent ook dat het aanbod van hotels, appartementen en B&B’s dan wat krapper is ten opzichte van de vraag wat resulteert in hogere prijzen. Op tijd boeken is het advies! Gezinnen met schoolgaande kinderen lijken vooral de herfstvakantie te kiezen om Berlijn te ontdekken. Voor Berlijn trek je het liefste een dag of vier tot zes uit en dat past prima in de najaarsvakantie. Ook de meivakantie is erg populair om een tripje naar Berlijn te maken.

Berlijn is op het gebied van eten en drinken misschien ook wel een van de leukere steden in Europa. Naast de traditionele Duitse keuken en algemene internationale restaurants kun je hier van veel verschillende keukens proeven. Berlijn telt duizenden eetgelegenheden waar je bijna alles kunt eten wat je je maar kunt bedenken. Zo kun je in Berlijn ook Nederlandse poffertjes en frikadellen vinden. Een duidelijke trend is dat Berlijn gastronomisch hard aan de weg aan het timmeren is. Berlijn kent een toenemend aantal toprestaurants die niet persé duur hoeven te zijn. Kies bijvoorbeeld de lunch uit om voordeliger kennis te maken met wat de topchefs kunnen voorschotelen. Een andere trend is dat creativiteit steeds nadrukkelijker aanwezig is. Dat zie je in de opmaak en presentatie van de gerechten, maar vooral ook in de samenstelling van de maaltijden en hapjes. Men durft steeds meer te spelen met ingrediënten.

Berlijn is vooral ook een plek waar je gemakkelijk en goedkoop kunt eten. Denk hierbij aan Döner Kebab, lekkere broodjes, wokgerechten in een doosje en natuurlijk Currywurst. Deze met met currysaus en currypoeder overgoten saus is een Berlijnse uitvinding. Je kunt curryworst dan ook op bijna iedere hoek van de straat kopen. Het lekkerste smaakt hij gewoon uit een bakje van een kraampje op straat. Zo is hij eigenlijk bedoeld. Goedkoop eten kan ook in treinstations. Vooral in Berlin Hauptbahnhof zitten veel kraampjes waar je voor een paar euro iets kunt eten. De keuze is enorm.

Op het gebied van drinken is in Berlijn natuurlijk vrijwel alles te krijgen wat je op heel de wereld aantreft. Cola, bier, wijn, water, koffie, thee en allerlei sterke dranken kun je in heel Berlijn bestellen. Wat opvallend is, is dat er in Berlijn wel meer zaken zijn die geen Coca Cola en aanverwante merken meer serveren maar kiezen voor het Hamburgse merk Fritz-Kola. Dit in 2003 ontstane frisdrankmerk startte met een ‘verantwoorde’ cola, maar heeft inmiddels een veel uitgebreider frisdrank-assortiment. Voorbeelden hiervan zijn citroenlimonade, rabarberfrisdrank en meloenlimonade.

In Berlijn kun je natuurlijk om bier heen. Dit is en blijft de lievelingsdrank onder Duitsers. Wil je lokale bieren drinken en daarbij eventueel genieten van Duitse kost? Bezoek dan één van de filialen van Brauhaus Lemke. Onze tip is om zeker het Weizenbier te proberen.